Erromatarrak Akitanian
Erromatarrak heldu zirenean, Garonaren ezkerreko bazterrean atzeman zuten populua Europako beste populuak eta galiarren populua ez bezalakoa zen. Erromatarrek akitaniarrak eta galiarrak bereizi zituzten, etnikoki, politikoki, linguistikoki, kulturalki eta geografikoki, ezagutzen zuten beste populu bati lotu gabe.
Akitaniarren berezitasun etnikoa ez zen hunkitua izan, Erromak kultura eta ekonomia mailan baitzuen sustut rol erabakigarria.
k. a. 10. urtean, erromatarrek Akitania Loiraraino zabaldu zuten. Baina egiazko akitaniarrek, Garonako hegoaldekoek, galdegin zuten probintzia berria jendeztatu zuten zeltetarik bereiziak izatea. Orduan sortu zen Novempopulania.
Euskararen beherapena erromanizazio denboran
Novempopulania
30 populu galiarrak bilduak izan ziren lau, bost, bederatzi eta azkenik hamabi civitas edo komunitatetan. Horrela sortu zen K. a. 10. urtearen eta K. a. 10. urtearen artean Aquitania Novempopulana bilakatuko zena, hots, bederatzi populuen Akitania, Hazparneko harria lekuko (III. mendea). Harria Herriko Etxean ikus daiteke, hitzordua galdaturik, baina kopia bat bada eliza bazterreko aterpean.
Hau idatzia da:
Flamen item
dumvir, quæstor
pagi(que) magister,
Verus, ad august
tum legato, Mu
nere functus
pro Novem opti-
nuit populis se
jungere Gallos. Urbe redux ge-
nio pagi hanc dedicat aram.
“Apez, bai eta ere magistratu, zerga biltzaile eta pagusaren buru, Verusek, emana izan zitzaion kargua beterik, lortu zuen bederatzi populuak galiarrengandik bereiztea. Erromako herritik itzultzean, aldare hau herrialdeko jeinuari eskaintzen dio”.
Argibide gehiagoren ukaiteko
Novempopulania Wikipedia orrialdean sar saitez
Wikipedia orrialdean sar zaitez
